Sigmagazine

Scroll down

Sigmaplan,
meer waterveiligheid
meer riviernatuur

Er viel nog nooit zoveel regen in ons land als de voorbije lente en winter. Recente KMI-metingen maken de evolutie – andermaal – pijnlijk duidelijk: ons weer wordt extremer. Met het Sigmaplan blijft Vlaanderen de strijd aangaan tegen de gevolgen van de klimaatverandering. De natuurgebieden vormen niet alleen een natuurlijke buffer tegen hevige en langdurige regenval, maar wapenen ons ook tegen droogte.

Het afgelopen jaar hebben we opnieuw belangrijke stappen gezet: we verhoogden meer dan 7 km dijken en waterkeringen langs de Schelde en haar zijrivieren en werkten enkele overstromingsgebieden af, wat het totaal vandaag op 31 brengt. Zo beschermen we Vlaanderen beter tegen overstromingen bij stormtij, wanneer springtij samenvalt met een (noord)westerstorm op de Noordzee.

Ook op het vlak van natuurontwikkeling boekten we vooruitgang. Daarbij blijkt het belang van stapstenen en verbinding tussen de natuurgebieden erg belangrijk. In dit digitaal verslag lees je er meer over én blikken we graag terug op de realisaties van het afgelopen jaar. Ook kijken we vooruit, naar het werk dat ons nog wacht om van dit ambitieuze klimaatproject een succes te maken.

Veel leesplezier!

Het Sigmaplanteam

Play video

Interview

Wim Dauwe

Afdelingshoofd Regio Centraal, De Vlaamse Waterweg nv

Wim Dauwe blikt terug én vooruit op het Sigmaplan: “Rivieren meer ruimte geven voor waterveiliger Vlaanderen”

Lees interview
Lieven Nachtergale

Interview

Lieven Nachtergale

Coördinator Scheldeprogramma, Agentschap voor Natuur en Bos

Lieven Nachtergale gaat dieper in op het natuurherstel via het Sigmaplan: “Gezonde Schelde brengt hele ecosystemen tot leven”.

Lees interview

Het Sigmaplan

Sigmaplan werkt aan een klimaatbewust Vlaanderen

Vlaanderen beter beschermen tegen overstromingen van de Schelde en haar zijrivieren. En tegelijk de waardevolle Scheldenatuur een boost geven. Dat is het doel van het Sigmaplan, dat uitgevoerd wordt door De Vlaamse Waterweg nv en het Agentschap voor Natuur en Bos.

Kaart
vergroten
Sigmaplan overzichtskaart

Veiligheid

Concreet staat het Sigmaplan voor hogere en bredere dijken, een keten van overstromingsgebieden langs de getijdenrivieren en lokale ontpolderingen. Zo kunnen we Vlaanderen beter beschermen tegen overstromingen bij stormtij, wanneer springtij in het Zeescheldebekken samenvalt met een (noord)westerstorm op de Noordzee.

Waterkeringsmuur Scheldelaan Antwerpen, ©Thomas Bruyninckx

Natuur

Door de Schelde en haar zijrivieren meer ruimte te geven, herstellen we hun ecosysteem. Dat geeft de natuur een stevige boost. Onder invloed van eb en vloed ontstaat er waardevolle getijdennatuur met tal van planten en dieren. Gebieden die niet onder invloed van het getij staan, richten we in als wetlands. Die nemen het teveel aan water op om later, in periodes van droogte, weer af te geven.

Woudaap, ©Rollin Verlinde

Recreatie

De unieke natuur langs de Schelde en haar zijrivieren creëert heel wat kansen voor zachte recreatie. Zo maakt het Sigmaplan rivieren en hun natuurlijke omgeving nog aantrekkelijker voor fietsers, wandelaars en andere recreanten.

Fietsen langs de Schelde, ©TOV

Economie

De Schelde is als vaarweg een levensader van de Vlaamse economie. Het Sigmaplan heeft oog voor die economische functie, maar ook voor de leefbaarheid van landbouwbedrijven en andere ondernemingen langs de oevers.

Dijlemonding, ©Vilda

Projecten in de kijker

Blue Deal & LIFE Sparc

Sigmaplan & Blue Deal: natte natuur als bondgenoot

Droogte en wateroverlast zijn de zijden van eenzelfde munt. Om Vlaanderen beter te beschermen tegen de gevolgen van de klimaatverandering, lanceerde de Vlaamse Regering de Blue Deal. Met dit ambitieus plan gaat ze de strijd aan tegen waterschaarste en droogte.

Het herstel van natte natuur is een essentieel onderdeel van dat plan. Deze natuurgebieden wapenen ons niet alleen tegen droogte, maar vormen ook een natuurlijke buffer tegen hevige en langdurige regenval. Daarom maken we met het Sigmaplan werk van dit soort natuur. In een aantal Sigmaprojecten doen we dat door gebieden in te richten als wetlands of door het aanwezige moeras verder te ontwikkelen.

Kaart
vergroten
Blue Deal map

LIFE Sparc is verlengd tot augustus 2025!

Schouders onder een klimaatbestendige Scheldevallei

Met het Sigmaplan werkt Vlaanderen aan een klimaatbuffer tegen de stijgende zeespiegel en extreme weersomstandigheden. Europa draagt met LIFE Sparc (Space for Adapting the River Scheldt to Climate Change) bij aan het Sigmaplan door acht Sigmaplangebieden in de provincies Oost-Vlaanderen en Antwerpen verder te helpen ontwikkelen en te wapenen tegen de klimaatverandering. Het gaat om drie gecontroleerde overstromingsgebieden met gereduceerd tij (Vlassenbroek, Wal-Zwijn en De Bunt) en vijf ontpolderingen (Uiterdijk, Groot Schoor Hamme, Groot Broek, Klein Broek, Groot Schoor Bornem).

Samen met de natuur maken we werk van een klimaatbestendige Scheldevallei. We focussen daarbij op vier pijlers. Enerzijds geven we de rivier meer ruimte en herstellen we authentieke getijdennatuur. Anderzijds zorgen we ervoor dat we onze ervaringen delen met soortgelijke Europese getijdengebieden en tonen we dat er heel wat te beleven valt in die nieuwe, veerkrachtige Scheldevallei (videoverslag IUCN). Het LIFE Sparc-project loopt nog tot augustus 2025.

Hoe staan we er vandaag voor?

Vijf van de acht gebieden – goed voor 338 hectare van in totaal 428 hectare getijdennatuur – zijn (zo goed als) klaar voor wat betreft de LIFE Sparc-werken. Wel zijn sommige plannen gewijzigd door aanpassingen aan de inrichting van gebieden door knijtenplagen en door de nieuwe wetgeving rond PFAS in uitgegraven grond. Dat maakt dat twee ontpolderingsprojecten (Uiterdijk en Groot Schoor Bornem) waarschijnlijk niet binnen het tijdsbestek van LIFE Sparc afgerond zullen zijn.

Je kan de Sparc-gebieden verkennen met een gids, langsgaan bij onze ambassadeurs voor toeristische tips of mee feestvieren tijdens het zomerevenement STROOM. Tijdens de festivaleditie van 2023 organiseerde LIFE Sparc twee begeleide wandelingen, drie debatten (‘Eetbare natuur in de Scheldevallei’, ‘Wandelen door de tijd’ en ‘Zullen we ooit nog eens uit de Schelde drinken’?) en twaalf succesvolle rivierconcerten vanop een CO2-neutrale boot op de rivier.

Check zeker ook de populaire digitale wandelingen:

    Kaart
    vergroten
    Sparc kaart