Sigmagazine

Scroll down

Sigmaplan, voor een veilige en natuurlijke toekomst

In 2022 beleefde Europa de heetste zomer ooit gemeten én het tweede warmste jaar ooit geregistreerd. Nergens ter wereld stijgen de temperaturen zo snel als in Europa, zo blijkt uit de jaarlijkse ‘Europese Staat van het Klimaat’ (ESOTC), opgesteld door de Copernicus Climate Change Service (C3S). Het rapport laat op alarmerende wijze zien hoe erg de klimaatcrisis al is.

Door de klimaatverandering zullen we steeds meer geconfronteerd worden met hittegolven en droogte, maar ook met extreem zware neerslag en overstromingen. Om Vlaanderen nog beter te beschermen tegen de gevolgen van de klimaatverandering, lanceerde de Vlaamse Regering eerder al Weerbaar Waterland en Blue Deal: twee ambitieuze plannen in de strijd tegen waterschaarste én droogte. Het herstel van natte natuur is een essentieel onderdeel van het Sigmaplan. Deze natuurgebieden wapenen ons niet alleen tegen droogte, maar vormen ook een natuurlijke buffer tegen hevige en langdurige regenval.

We hebben het afgelopen jaar weer belangrijke stappen vooruit gezet in meer waterveiligheid en natuurontwikkeling: we verhoogden dijken en waterkeringen langs de Schelde en haar zijrivieren en we werkten tal van overstromingsgebieden af – denk aan de Hedwige-Prosperpolder, de Polder van Lier, Grote Vijver aan de Dijlemonding… Zo kunnen we Vlaanderen beter beschermen tegen overstromingen bij stormtij.

Vandaag valt het belang van natuur niet te onderschatten. Als die ook nog eens rust en ontspanning biedt, is dat dubbele winst. En laat dat nu net de kracht van het Sigmaplan zijn. We werken – op een duurzame manier – aan een veilige en waardevolle omgeving, door in te zetten op doordachte ingrepen, de heropleving van lokale fauna en flora en de beleving van die natuur. Denk aan wandelingen met luisterverhalen, belevingspaden…

In dit digitaal verslag blikken we graag terug op de realisaties van het afgelopen jaar. Ook kijken we vooruit, naar het werk dat ons nog wacht om van dit ambitieuze klimaatproject een succes te maken.

Veel leesplezier!

Lydia Peeters

Lydia Peeters

Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken

Zuhal Demir

Zuhal Demir

Vlaams minister van Justitie en Handhaving, Omgeving, Energie en Toerisme

Play video
Lieven Nachtergale

Interview

Lieven Nachtergale

Coördinator Scheldeprogramma, Agentschap voor Natuur en Bos

Lieven Nachtergale, projectcoördinator Schelde binnen het Agentschap voor Natuur en Bos, gaat dieper in op het natuurherstel via het Sigmaplan: “Gezonde Schelde brengt hele ecosystemen tot leven”.

Lees interview

Het Sigmaplan

Sigmaplan werkt aan een klimaatbewust Vlaanderen

Vlaanderen beter beschermen tegen overstromingen van de Schelde en haar zijrivieren. En tegelijk de waardevolle Scheldenatuur een boost geven. Dat is het doel van het Sigmaplan, dat uitgevoerd wordt door De Vlaamse Waterweg nv en het Agentschap voor Natuur en Bos.

Kaart
vergroten
Sigmaplan overzichtskaart

Veiligheid

Concreet staat het Sigmaplan voor hogere en bredere dijken, een keten van overstromingsgebieden langs de getijdenrivieren en lokale ontpolderingen. Zo kunnen we Vlaanderen beter beschermen tegen overstromingen bij stormtij, wanneer springtij in het Zeescheldebekken samenvalt met een (noord)westerstorm op de Noordzee.

Veiligheid

Natuur

Door de Schelde en haar zijrivieren meer ruimte te geven, herstellen we hun ecosysteem. Dat geeft de natuur een stevige boost. Onder invloed van eb en vloed ontstaat er waardevolle getijdennatuur met tal van planten en dieren. Gebieden die niet onder invloed van het getij staan, richten we in als wetlands. Die nemen het teveel aan water op om later, in periodes van droogte, weer af te geven.

Natuur

Recreatie

De unieke natuur langs de Schelde en haar zijrivieren creëert heel wat kansen voor zachte recreatie. Zo maakt het Sigmaplan rivieren en hun natuurlijke omgeving nog aantrekkelijker voor fietsers, wandelaars en andere recreanten.

Recreatie

Economie

De Schelde is als vaarweg een levensader van de Vlaamse economie. Het Sigmaplan heeft oog voor die economische functie, maar ook voor de leefbaarheid van landbouwbedrijven en andere ondernemingen langs de oevers.

Economie

Blue Deal & LIFE Sparc

Sigmaplan & Blue Deal: natte natuur als bondgenoot

Droogte en wateroverlast zijn de zijden van eenzelfde munt. Om Vlaanderen beter te beschermen tegen de gevolgen van de klimaatverandering, lanceerde de Vlaamse Regering de Blue Deal. Met dit ambitieus plan gaat ze de strijd aan tegen waterschaarste en droogte.

Het herstel van natte natuur is een essentieel onderdeel van dat plan. Deze natuurgebieden wapenen ons niet alleen tegen droogte, maar vormen ook een natuurlijke buffer tegen hevige en langdurige regenval. Daarom maken we met het Sigmaplan werk van dit soort natuur. In een aantal Sigmaprojecten doen we dat door gebieden in te richten als wetlands of door het aanwezige moeras verder te ontwikkelen.

Kaart
vergroten
Blue Deal map

LIFE Sparc is verlengd tot augustus 2025!

Met het Sigmaplan werkt Vlaanderen aan een klimaatbuffer tegen de stijgende zeespiegel en extreme weersomstandigheden. Europa draagt met LIFE Sparc (Space for Adapting the River Scheldt to Climate Change) bij aan het Sigmaplan door acht Sigmagebieden in de provincies Oost-Vlaanderen en Antwerpen verder te helpen ontwikkelen en te wapenen tegen de klimaatverandering. Het gaat om drie gecontroleerde overstromingsgebieden met gereduceerd tij (Vlassenbroek, Wal-Zwijn en De Bunt) en vijf ontpolderingen (Uiterdijk, Groot Schoor Hamme, Groot Broek, Klein Broek, Groot Schoor Bornem).

Samen met de natuur maken we werk van een klimaatbestendige Scheldevallei. We focussen daarbij op vier pijlers. Enerzijds geven we de rivier meer ruimte en herstellen we authentieke getijdennatuur. Anderzijds zorgen we ervoor dat we onze ervaringen delen met soortgelijke Europese getijdengebieden en tonen we dat er heel wat te beleven valt in die nieuwe, veerkrachtige Scheldevallei. Het LIFE Sparc-project is nu met drie jaar verlengd! Nog tot augustus 2025 zetten we onze schouders onder een klimaatbestendige Scheldevallei.

Je kan de Sparc-gebieden verkennen met een gids, langsgaan bij onze ambassadeurs voor toeristische tips of mee feestvieren tijdens het zomerevenement STROOM. We werken ook aan belevingspaden en aan lespakketten voor scholen en verenigingen.

Kaart
vergroten
Sparc kaart