De voorbije eeuwen knipte de mens meanders van de Demer om een vlottere scheepvaart te verzekeren. Tussen 2019 en 2022 stelden we al meerdere meanders terug in gebruik. Ook de volgende jaren zullen we nog heel wat voormalige meanders opnieuw aantakken op de Demer.

Door de rivier weer te laten kronkelen, kunnen we in natte periodes het teveel aan water bergen, hoge waterpeilen opvangen en overstromingen vermijden. In droge periodes voert de rivier het water trager af, wat verdroging van de vallei tegengaat. Goed nieuws ook voor doelsoorten zoals de bever, zwarte ooievaar, kamsalamander en grote modderkruiper.

We takken meanders opnieuw aan, telkens in combinatie met het aanleggen van een drempel in de Demer om bij lage afvoeren op de rivier het grondwaterpeil langer en voldoende hoog te houden. De Demerdijk tussen de verschillende meanders graven we af, zodat de Demer opnieuw haar natuurlijke winterbed kan innemen.  

De bestaande dienstweg op de dijk verleggen we naar de historische scheepstrekkersweg, zodat wandelaars en fietsers weer een doorgang krijgen tussen Betekom en Werchter. Tussen Aarschot en Betekom verbinden we de Demer opnieuw met de Grote Laak. Zo maken we de Grote Laak – bij voldoende hoge waterpeilen op de Demer – opnieuw watervoerend. Dat is belangrijk om de natuurwaarden in de vallei een duwtje in de rug te geven. Om beter gewapend te zijn tegen de gevolgen van de klimaatverandering, onderzoeken we na 2025 ook op welke manier de valleien van de Demer en de Grote Laak hun bufferende rol nog beter kunnen vervullen.

Na afronding van de sanering van de Winterbeek en Kloosterbeemden in 2023, is het nu tijd voor het herstel van het historische landschap met rietmoeras en natte graslanden. Op die manier krijgt Kloosterbeemden alle kansen om zich te ontwikkelen als rustgebied voor tal van zeldzame water- en moerasvogels, zoals de bruine kiekendief, de grote zilverreiger en misschien zelfs het woudaapje en de roerdomp. In 2025 volgt de aanleg van een wandellus – met deels een vlonderpad – in het oostelijk deel van Kloosterbeemden. Later komt er op de linkeroever ook nog een uitkijktoren, van waarop bezoekers een mooi overzicht hebben op het natuurgebied.

Sinds 2017 liepen er saneringswerken in de Winterbeek, een zijrivier van de Demer, die sterk vervuild raakte door industriële lozingen. Deze historische verontreiniging verspreidde zich naar het aangrenzende natuurgebied Kloosterbeemden. Omdat grootschalige afgraving hier geen optie was, gebeurde de sanering via een natuurgebaseerde aanpak. Door de Kloosterbeemden te vernatten, vermindert de mobiliteit en biologische beschikbaarheid van vervuilende stoffen. Zo kan de verontreiniging zich niet meer verspreiden en wordt ze minder opgenomen door organismen.