Sinds 12 februari 2025 is Bovenzanden officieel een gecontroleerd overstromingsgebied met gereduceerd getij (GOG-GGG). Via een nieuwe combinatie van in- en uitwateringssluizen stroomt nu tweemaal per dag een beperkte hoeveelheid rivierwater van de Rupel in en uit het gebied. Zo ontstaat er zeldzame natuur met zoetwaterslikken en -schorren. Bij stormtij blijft Bovenzanden wel gewoon functioneren als buffer: het Dijlewater kan er dan via de overloopdijk in binnenstromen, zoals in een klassiek GOG.

Deze ombouw is niet alleen een technisch huzarenstukje, maar ook een ecologische mijlpaal. Planten als het harig wilgenroosje en verschillende rietsoorten vinden hier hun plek, net als vogels zoals de kluut en bosruiter. De Universiteit Antwerpen monitort het gebied om de ideale balans te vinden tussen waterinstroom en natuurontwikkeling.

Het vijfde en laatste overstromingsgebied van de cluster, Tien Vierendelen in Heindonk, is volop in aanleg. In 2024 startte de bouw van de ringdijk. Die moet in 2026 klaar zijn, waarna de focus verschuift naar de aanleg van de overloopdijk. Eind 2026 zouden alle dijkwerken rond zijn. Tien Vierendelen zal enkel bij extreem stormtij gecontroleerd overstromen, waardoor landbouw mogelijk blijft. In het gebied zetten we ook in op natuurontwikkeling en zachte recreatie, met onder andere de eerder uitgevoerde herlocalisatie van een hengelvijver.

Ook de andere deelgebieden blijven hun rol spelen:

• Zennegat (sinds 2017 operationeel) kan nog steeds miljoenen liters rivierwater bufferen indien nodig en is tegelijk een paradijs voor watervogels.
• Grote Vijver Noord en Zuid beschermen Mechelen bij stormtij. In het noorden ontwikkelt zich dagelijks getijdennatuur, in het zuiden is ruimte voor watersport.

De regio rond Mechelen en Willebroek is bijzonder overstromingsgevoelig door de samenvloeiing van vele waterlopen. Dankzij de vijf deelgebieden kunnen we stormtij veel beter opvangen én riviernatuur herstellen.