De werken maken deel uit van het Sigmaplan, dat Vlaanderen weerbaarder maakt tegen overstromingen door de klimaatverandering. De Vlaamse Waterweg nv staat in voor de stabilisatie van de kaaimuur en de bouw van een verhoogde waterkering. Stad Antwerpen zorgt nadien voor de inrichting van het openbaar domein. Het resultaat: een robuuste en veilige Scheldekaaienzone die tegelijk uitnodigt tot wandelen, ontspannen en beleven aan het water.

De kaaimuur vormt het fundament waarop alles rust. Hij stabiliseert de oever en houdt de stad letterlijk op haar plaats. De waterkering – daarbovenop – beschermt tegen extreem hoogwater. In totaal zijn de Scheldekaaien opgedeeld in acht zones, elk met hun eigen technische en stedenbouwkundige uitdagingen. We zetten de voornaamste evoluties van het voorbije jaar op een rij én blikken ook al even vooruit.

Een robuuste groene overgang tussen stad en stroom

De eerste fase van de heraanleg startte al in 2018 met de realisatie van het Droogdokkenpark. De volgende grote stap volgt na de voltooiing van de renovatie van de Royerssluis. Dan starten we met de aanleg van een groene dijk en een amfitheater en versterken we de natuurlijke rivieroever.

Klaar voor de eerste fase

In 2026 starten we met de stabilisatie van de kaaimuur langs de Rijnkaai, over een lengte van 800 meter. Dit is het laatste stuk historische muur in het noorden dat nog versterkt moet worden. De zone is bijzonder: hier vertrokken vroeger duizenden landverhuizers met de Red Star Line naar Amerika. De werken aan de kaaimuur zullen ruim drie jaar duren. Daarna verhogen we de waterkering en wordt het openbaar domein heringericht. De opmaak van het ontwerp hiervoor start binnenkort.

In de startblokken voor heraanleg

In september 2023 keurde Stad Antwerpen het definitieve ontwerp goed voor de inrichting van deze historische zone. De Vlaamse Waterweg nv bouwt hier een nieuwe kaaimuur en waterkering. Stad Antwerpen richt de publieke ruimte opnieuw in met veel aandacht voor erfgoed, toegankelijkheid en beleving.

De uitvoering start in het najaar van 2025 met de zuidzijde van de Loodswezensite. In een tweede fase volgt de noordzijde, maar pas nadat een ondergrondse parking is gebouwd. De waterkering wordt volledig geïntegreerd in het openbaar domein en bestaat uit verschillende systemen: vaste keerwanden en rolpoorten die enkel sluiten bij stormvloedwaarschuwing. Een deel van de waterkering werkt opdrijvend: bij hoogwater duwt de Schelde de wand vanzelf omhoog. Door voor verschillende types waterkeringen te kiezen, zorgen we ervoor dat de kaaien toegankelijk blijven.

Erfgoed, stabiliteit en mobiele bescherming

De complexe stabilisatiewerken tussen Het Steen en het Zuiderterras zijn afgerond. We verankerden de historische muur met 150 groutankers en versterkten de basis met een breuksteenberm in de Schelde. In 2026 starten in deze zone de werken aan de mobiele waterkering. De werken zullen starten ter hoogte van het paviljoen van het Noorderterras en stelselmatig zuidwaarts opschuiven, over het Steenplein tot aan het Zuiderterras. De restauratie en vergroening van het wandelterras is nog voorzien voor 2025.

Open ruimte, sport en erfgoed in balans

De volledige kaaimuur in deze zone – 1,4 kilometer lang – is vandaag structureel versterkt. Ook de tweede fase van het openbaar domein is voltooid. In 2026 start de bouw van een ondergrondse parking. Daarna volgen vanaf 2029 de resterende werken aan het openbaar domein en de aanleg van de waterkering. Die wordt hier landschappelijk ingepast, met extra ruimte voor ontspanning aan de rivier.

Waterveiligheid én een gloednieuw park

In juli 2025 opende het nieuwe Scheldepark op Nieuw Zuid: 5,5 hectare groen langs de rivier. De publieke ruimte is divers ingevuld met grasvelden, een boomgaard, waterpartijen, sportzones, speelplekken en een hondenweide. De Vlaamse Waterweg nv verhoogde de waterkering in dit gebied tot een niveau dat Antwerpen beschermt tegen stormvloeden die gemiddeld eens in de duizend jaar voorkomen. Deze dijk is grotendeels opgenomen in het parkontwerp: een brede, groene talud met paden en zitelementen die het hoogteverschil opvangen zonder visuele barrières. Zo is de bescherming tegen overstromingen naadloos geïntegreerd in een aantrekkelijk stadspark.

Ruimte voor een levendige stad

De stabilisatiewerken aan de kaaimuur zijn voltooid. In 2026 starten de eerste heraanlegwerken van het openbaar domein. Stad Antwerpen voorziet hier ruimte voor uiteenlopende stedelijke functies. De Vlaamse Waterweg nv zal op termijn ook de waterkering bouwen, volledig geïntegreerd in de publieke ruimte.

Een nieuwe oever voor een nieuwe economie

In deze zuidzone is de oude kaaimuur te instabiel om nog te herstellen. De Vlaamse Waterweg nv breekt ze daarom deels af. In de plaats komt een verstevigde natuurlijke oever, die tegelijk dienstdoet als waterkering. Dit nieuwe profiel sluit aan op de geplande laad- en loskade van het innovatieve logistieke knooppunt Blue Gate. Tussen 2025 en 2030 voeren we de tweede fase van de stabilisatiewerken uit. De oever wordt opgetrokken tot het vereiste veiligheidsniveau, zodat de zone bescherming biedt tegen stormvloeden én ruimte creëert voor slimme stadslogistiek.