Groot Schoor

Historische winterdijk doorgesneden

Archeologisch onderzoek als eerste stap in ontpoldering Groot Schoor in Bornem

In Groot Schoor in Bornem geven we 23 hectare land terug aan de Schelde. Daarvoor trekken we eerst landinwaarts een nieuwe Scheldedijk op, om het achterland te beschermen. Daarna verwijderen we de bestaande Scheldedijk en maken we een bres. Het resultaat? De getijden krijgen opnieuw vrij spel, waardoor er waardevolle slikken en schorren ontstaan. Maar eerst werd de historische winterdijk vakkundig doorgesneden om de geschiedenis te kunnen achterhalen.

Dwarsdoorsnede van winterdijk

Hoe hoog was de historische dijk van het poldergebied Groot Schoor, op de grens tussen Hingene en Bornem? Die vraag bracht archeologen en waterbouwkundigen in mei 2022 samen voor een niet-alledaagse klus: met een graafkraan de dijk rond het poldergebied doormidden delen. Ook het grote publiek kon meekijken.

De dijk – vroeger gekend als het Spierenbroekse Gat – dateert uit de middeleeuwen. Hoe vaak de dijk nadien werd verhoogd en verbreed, kunnen experts nu afleiden uit de doorsnede. De resultaten van het archeologisch onderzoek zijn een meerwaarde voor het Sigmaplan en de ontpoldering in Groot Schoor, met het oog op meer waterveiligheid en natuurontwikkeling.

Slikken en schorren

Met de ontpoldering van Groot Schoor geven we zo’n 23 hectare terug aan de Schelde, waardoor de rivier meer ruimte heeft om te stromen en de getijden opnieuw vrij spel krijgen. Ook ontstaat er zo zeldzame zoetwatergetijdennatuur, waar heel wat dieren en planten zich thuis voelen. Het spel van aanslibbing en erosie zorgt voor een mozaïek van slikken en schorren. Slikken zijn de gedeeltes van de oever die bij elke vloed overspoelen. Telkens als het rivierwater terugtrekt, blijft er een laagje slib achter. Daardoor steken ze na een tijd uit boven de gemiddelde waterlijn. Dan spreken we van schorren. Die overstromen niet elke dag, maar alleen bij hogere tijstanden. In tegenstelling tot slikken raken schorren ook begroeid met moerasplanten, vooral riet. Slikken en schorren halen grote hoeveelheden stikstof en fosfor uit het water. Zo zuiveren ze de rivier.

Wist je dat…

… er een stuk historische dijk behouden blijft? Dit deel zal als trapje geïntegreerd worden in het profiel van de toekomstige, hogere dijk die er tegenaan wordt gebouwd.

… we de materialen voor de nieuwe dijk via het water aanvoeren? Zo houden we heel wat vrachtwagens met grond en breukstenen van de weg.

Sigmaprojecten in de kijker