De Scheldevallei is een gebied in beweging, letterlijk en figuurlijk. Het Sigmaplan werkt al jaren aan veilige, dynamische riviernatuur. En met het Nationaal Park Scheldevallei – officieel erkend sinds 13 oktober 2023 – krijgt het gebied er een extra laag bij: meer aandacht voor natuurbeleving, erfgoed en toerisme. Twee ambities die perfect op elkaar aansluiten, vindt Tom Wezenbeek, coördinator van het Nationaal Park. “In plaats van elk ons verhaal te vertellen, maken we er samen één sterk verhaal van.”
“Heel natuurlijk, eigenlijk. We werken in dezelfde regio, aan dezelfde rivier, met heel wat gedeelde ambities. Het Nationaal Park is er volgens het decreet voor drie dingen: een mooie en betere natuur, erfgoed en landschap, en toerisme en recreatie. En daar zit natuurlijk ook een sociaal-economische laag onder. Dat sluit mooi aan op het Sigmaplan. De voorbije jaren is ook de beleving van die gebieden een volwaardig aandachtspunt geworden, wat perfect past binnen de visie van het Nationaal Park. In die zin is er een logische synergie tussen beide: het Sigmaplan zorgt voor de basis, en het Nationaal Park helpt mee om natuur en beleving verder uit te bouwen.”
%20Ecovery.jpg)
“We kunnen op twee vlakken complementair zijn. Enerzijds kunnen we als Nationaal Park de bestaande Sigmaplangebieden ondersteunen. Denk aan samenwerken met lokale natuurverenigingen, gidsen, gemeentebesturen… We proberen alle partners op het terrein te verbinden. Anderzijds willen we ook de ecologische connectiviteit tussen de Sigmaplangebieden versterken. Dat kan letterlijk, via natuurverbindingen of faunapassages, maar ook via slimme landschapselementen of aangepaste vegetatie. Neem bijvoorbeeld de otter: die komt terug, maar heeft wel rustige en verbonden zones nodig. Daar kunnen wij samen werk van maken.”
“Dat is een evenwichtsoefening, maar wel eentje waar we veel ervaring mee hebben. De toeristische en de ecologische wereld spreken soms een andere taal. Maar als Nationaal Park werken we als een grote vertaalmachine (lacht). We begrijpen beide kanten en proberen hun verhalen te verbinden. Een mooi voorbeeld is de spindotterbloem. Een zeldzame plant die enkel groeit in zoetwatergetijdengebied, écht uniek. Ze verspreidt zich via het getij door stukjes wortel af te breken en mee te laten drijven. Prachtig verhaal, maar vraag aan een doorsnee bezoeker of die al van de spindotterbloem gehoord heeft, en je krijgt een vragende blik. Idem met de fint, een vis die in mei spectaculair kan opspringen in de Schelde. Zulke verhalen maken het verschil. Wij willen ze vertellen, zodat mensen méér zien dan alleen een mooi landschap. En tegelijk waken we altijd over de draagkracht van de natuur. Want dat blijft de basis.”
%20Tijl%20De%20Meulemeester%20-%20Vlassenbroek%20-%2020250408%20(8).jpg)
“Zeker. Neem het strand van Nieuwdonk. Daar wilde een plevier nestelen net toen het zomerseizoen begon. Dat zou normaal betekenen: strand dicht. Maar door op tijd een rustige zone aan de rand af te bakenen, hebben we de plevier kunnen overtuigen daar te nestelen. Het strand kon openblijven én de vogel had rust. Kleine moeite, groot resultaat. Een mooie win-win, en precies het soort oplossingen waar wij naartoe willen.”
“Ja, steeds meer zelfs. We nemen het toeristisch beleid actiever in handen. En dat betekent dat we de link met het Sigmaplan alleen maar nauwer willen maken. We denken vanaf het begin mee na over hoe een gebied ingericht wordt, en hoe je bezoekers op een goede manier ontvangt. Het festival Stroom is daar een mooi voorbeeld van. Het brengt cultuur, natuur en beleving samen in de Scheldevallei. We willen dat verhaal van verbinding doortrekken.
Het Nationaal Park is ook erfgoedgebied: de landschappen en de verhalen zijn rijk. En in 2026 is het precies 50 jaar geleden dat de grote overstroming in Ruisbroek plaatsvond – de aanleiding voor het Sigmaplan. Dat is een kantelpunt in de geschiedenis van de vallei, en dat verhaal willen wij als Nationaal Park mee vertellen. Ook gidsenopleidingen zijn belangrijk. Denk aan de klimaatgidsen uit het Life Sparc-project – dat loopt af, maar wij nemen dat nu mee op binnen het Nationaal Park. Educatie is een krachtige hefboom om draagvlak te creëren.”
%20Tim%20Delmoitie.jpg)
“We willen nog nauwer samenwerken, zeker bij de inrichting van nieuwe gebieden. Vandaag gebeurt dat al meer en meer: vanaf de conceptfase wordt al nagedacht over natuur én toerisme. Ook in ons nieuwe onthaalvisieplan houden we hier rekening mee, met toegangspoorten die afgestemd zijn op de Sigmaplangebieden. Zo versterken we elkaar. Samenwerking zit dus steeds vroeger in het proces – en dat maakt een verschil.”
“De slogan van het Nationaal Park is niet toevallig: ‘Hier stroomt schoonheid’. Die schoonheid zit in het landschap, in het ritme van het getij, in de unieke natuur. Niet alleen in Vlaanderen uniek, maar op wereldniveau. Je vindt haast nergens zoetwatergetijdengebied, dat moeten we koesteren. Het Sigmaplan heeft ervoor gezorgd dat de vallei vandaag veilig is en er schoon bij ligt. Het is iets waar we trots op mogen zijn én waarvoor we samen moeten blijven zorgen. Het Nationaal Park speelt daar al een rol in en wil dat met veel plezier blijven doen.”
